Każdego roku wczesną wiosną w lasach rozpoczynają się prace odnowieniowo - zalesieniowe. Czym różni się odnowienie od zalesienia? Otóż odnowienie jest to wprowadzanie młodego pokolenia lasu na powierzchnię dotychczasowych drzewostanów usuniętych w toku użytkowania (cięcia odnowieniowe) lub zniszczonych przez klęski żywiołowe, np.: pożar, wiatry. Z odnowieniami powierzchni po huraganowych zmagamy się już od dwóch lat.

Przy czym odnowienie może być naturalne i sztuczne. Naturalne odnowienie to nowe pokolenia lasu powstałe w wyniku samosiewu, w którym jedynie poprzez odpowiednią pielęgnację poprawia się warunki wzrostu i rozwoju młodych drzewek.

Natomiast odnowienie sztuczne polega na posadzeniu na odpowiednio przygotowanej powierzchni młodych drzewek wyhodowanych wcześniej na szkółce leśnej. Materiał sadzeniowy (sadzonki drzew i krzewów leśnych) sadzimy w jamkę wykopaną szpadlem lub kosturem.

Zalesienie polega natomiast na założeniu upraw leśnych na gruntach dotychczas użytkowanych rolniczo lub nieużytkowanych, czyli na gruntach, które wcześniej lasem nie były.

Odnowienia są jednym z ważniejszych zadań gospodarki leśnej, ponieważ dzięki nim możliwe jest zachowanie ciągłości istnienia lasów. Wprowadzenie młodego pokolenia lasu na miejsca gdzie, został on wcześniej wycięty jest również obowiązkiem leśników.

 Dla każdej powierzchni indywidualnie projektuje się skład gatunkowy, który jest uzależniony od warunków glebowych, wodnych, klimatycznych, a także od ukształtowania terenu. Wszystkie te zabiegi mają na celu uzyskanie drzewostanów o odpowiednim składzie gatunkowym i formach zmieszania np.: grupowe, drobnokępowe, kępowe, jednostkowe. Drzewostany, które nie zapewniają możliwości realizacji celów trwale zrównoważonej i wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, określonych w ustawie o lasach i w obowiązującym planie urządzania lasu, podlegają przebudowie. Przebudowy dokonuje się również na terenie naszego nadleśnictwa poprzez wybór odpowiedniej rębni – sposobu wycinki drzewostanu, wprowadzanie drugiego piętra, dolesianie luk.

Po huraganie z sierpnia 2017 roku, hodowla lasu w Runowie nabrała zupełnie innego wymiaru. Stanęliśmy przed wieloma problemami, z którymi trzeba było i ciągle trzeba będzie się mierzyć. Zgodnie z ustawą mamy pięć lat aby przywrócić las na zniszczone powierzchnie. I tu pojawia się problem, ponieważ 2200 hektarów to ogromna powierzchnia. Zakończenie odnawiania powierzchni poklęskowych planowane jest na jesień 2023 roku. 

Nadleśnictwo Runowo korzystało zwykle z sadzonek wyhodowanych we własnej szkółce. Niestety potrzebujemy teraz olbrzymiej ilości sadzonek i nasza szkółka nie jest w stanie ich wyprodukować ze względu na ograniczoną powierzchnię. Musimy korzystać z pomocy sąsiednich nadleśnictw, co nie jest proste ponieważ wiele z nich również boryka się z usuwaniem skutków tej właśnie nawałnicy. 

Produkcja sadzonek jest ściśle uzależniona od urodzaju nasion, a z tym bywa różnie. Największy problem jest z nasionami buka i dębu. Już od trzech lat nie udało nam się zebrać wystarczających ilości nasion buka. Mamy braki sadzonek tego gatunku i musimy go zastępować innymi.

Sytuacja z dębem jest nieco lepsza, ale niestety również nie mamy wystarczającej ilości sadzonek. Dęba nie możemy też kupić od innych nadleśnictw, ponieważ teren naszego nadleśnictwa stanowi region mateczny zarówno dla Db.s, jak i dla Db.b. Możemy produkować sadzonki z nasion zebranych we własnych drzewostanach.

Problemy z sadzonkami sprawiły, że musieliśmy opracować zupełnie inne strategie odnowieniowe. Nie ograniczamy się jedynie do sztucznego odnawiania lasu, wszędzie tam gdzie będzie to tylko możliwe będziemy wykorzystywać pojawiające się odnowienie naturalne. Część uszkodzonych powierzchni, na szczególnie żyznych siedliskach  pozostawimy do sukcesji naturalnej, czyli będą to obszary odnawiające się bez ingerencji człowieka. Opracowaliśmy również półnaturalne metody hodowli lasu, które polegają na wykorzystaniu jednocześnie odnowienia sztucznego i naturalnego. Wykorzystujemy je głownie dla dęba. Wprowadzamy dąb w formie placówek lub pasów dzięki czemu znacznie ograniczamy ilość wysadzonych sadzonek, natomiast powierzchnie pomiędzy dębem podsiewamy klonem, jaworem lub zostawiamy do obsiewu przez naturę. Wszystkie podjęte przez nas działania oparte są na zasadach zrównoważonej gospodarki leśnej i mają na celu zwiększenie bioróżnorodności.

Hodowla lasu nie kończy się na posadzeniu drzewek. W zależności od wieku drzewostanu prowadzi się w nim różne zabiegi. Są to między innymi: pielęgnowanie gleby, czyszczenia wczesne, czyszczenia późne, trzebieże wczesne, trzebieże późne. Wszystkie te zabiegi prowadzone kolejno i dostosowane do poszczególnych etapów życia drzewostanu mają na celu wspomagać jego rozwój. Terminowo i prawidłowo przeprowadzone cięcia zapewniają szybszy przyrost masy i wzrost drzew. Celem jest, aby przetrwały osobniki najlepsze, najsilniejsze, które obficie obrodzą i dadzą początek kolejnym pokoleniom lasu. Ze względu na duże powierzchnie odnowień, konieczne będzie również opracowanie nowych sposobów pielęgnowania upraw i młodników. To zapewne kolejny problem, z który przyjdzie nam się zmierzyć.